Idiay Paoay Adda Malacanang Iti Amianan
by Amado Yoro
Agdindinamag ti ili a Paoay gapu kadagiti adu a banag iti sakupna. Adda dagiti daan a pasdek idiay. Nauneg ken napateg ti pakasaritaanna, mabasa man iti internet ken iti historia.
Subliak man ita ti maysa kadagiti nakalalagip a padasko iti panagbakasionmi idiay ilimi a Sinait ti nagbaetan ti Oktubre 24 ken Nobiembre 20, 2012 a maysa ti ili a Paoay ti nairaman a pinasiarmi idi Nobiembre 15, 2012. [Claveria, Cagayan, Hannah, Pagudpud, Windmill, Bangui, Kapurpurawan, Burgos ti adda iti listaanmi iti dayta nga aldaw.
Innemkami amin a kaduami da kasinsin Letty, kaanakan Allan, appoko Isagani ken Lucia. Ni Jim nga asawa ni Mercy ti nagmaneho.
Iti kaaddami iti Malacanang of the North, impasiarnakami ti security officer A. F. Antonio. Segun ken ni Antonio: nabangon ti Malacanang of the North idi 1976; Limned a Barangay ti dan-aw. [Paoay Lake]
Maibatay iti nabasami nga impormasion: Ti balikas a “Paoay” ket naadaw manipud iti binatog ti balikas a “makapaway kami”, a kayatna a sawen a “makapawaykami” [“We can live alone”.]
Kadagidi im-immuna nga aldaw dagiti agindeg sadiay a lugar, masansan a riribuken ida dagiti tirong, isu pay ketdi ti gapuna a napilpilitanda a nagin-inut a nansakup iti bangirna iti daya ti ili. Idi metten a nakitada a ti kaabayda a lugar wenno ili a kaarrubada iti bangirna iti daya, isu ti ili ti Batac.
Adda pammati a saan latta a sardengan a kuriroen dagiti tirong, isu a namkuatan met dagiti kaarrubada nga ili ti mangguyugoy kadakuada a sumapulda iti kamanganda a lugar a mabalin a nataltalged a nawaywaya iti riribuk.
Ngem kinuna met dagitoy nga agindeg, natalged ken naturedda met latta a nagkuna: “makapaway kami!”
Ket babaen kadayta a balikas kadagidi a panawen, nagin-inut a nagtalinaed dayta a takder dagiti agindeg, ket isu metten a namagbalin a permanente ti awagda: Paoay.
Malagipmi ti nadakamat ni Rudy Evan Calixto iti librona a “Ilocos and Other Reflections” nga insagut kadakami ni Dios ti aluadna a dati a Minister Counselor sa nag-Ambassador Ben Domingo, dati a destino iti Konsulada Heneral ditoy Honolulu, tubo iti Salcedo, Ilocos Sur, librona ti Hawaii’s Eminent Filipinos idi Enero 27, 1987:
“Considered the Legendary Town of Ilocos Norte, it remains as it is because of the awesome gigantic structure of the Paoay Church built by the Augustinian monks in the 17th century. Its architectural design is the blending of the east and west making it one of the best churches built in the century.
The lake nearby which draws special interest among historians for it was once a progressive town populated by advanced and scientifically gifted civilization but disappeared in the twinkle of an eye, as the legend goes, because of their evil desires. The now famous Paoay Lake was the exact location of the said community.
Paoay also the seat of government where the Malacanang of the North is situated overlooking the legendary lake, where former President Ferdinand E. Marcos attends to his duties when visiting the province. Paoay is famous for its finely craft-woven inabel. Paoay home of the Paoay Church. UNESCO World Heritage Site.
Segun ti historia ni Don Martin Guiang first and founding leader iti Paoay.
DITOY met la naputarmi ti ababa a daniw:
ADDA KINADAEG TI LANGIT DITOY [Here, there’s Grandeur in the Sky]
Ditoy, addaak met napno iti kinadaeg a pakasaritaan.
Lakasa ti gameng iti namsek a kinaindaklan.
Ni Ilokano, samtoy a namunganayan Ti lagip ken pakasaritaan ti reyenda ti inna panagturay.
Disso, lugar, daga, ili
Pasdek a napno iti pakasaritaan dagiti panawen:
Ti gubat,
ti kappia,
ti progreso ken dur-as
A panaglupos ken panagbaliw ti rupa ti pagilian
Iti Baro a gimong ken baro a pakasaritaan
Ti man Amianan,
Abagatan, laud ken daya
Iti di mabilang a summit meeting Taripnong dagiti teddek ken naindaklan
A tulbek ti turay
Iti sangalubongan
Wen, ditoyak met,
adtoyak maminsan
Iti masnop a panawen
Iti isasarungkar.
